“Boże prawdy…” to tytuł cyklu wykładów prof. Marka Dyżewskigo oraz pierwszego z nich, który wygłoszone zostały w roku 2015 w Domu Dziennikarza przy ul. Foksal w Warszawie. Poświęcone zostały pamięci świetego papieża Jana Pawła II, w roku który został poświęcony przez polski parlament jego imieniu. Ich treścią są zagadnienia związane z chrześcijańską muzyką sakralną.
Rozpoczynają się od biblijnej Księgi Psalmów i analizy pojęcia “musica sacra“. W czasach Dawida muzyka była niezwykle ważna w liturgii, a sam król utrzymywał dosłownie tysiące muzyków i śpiewaków. Jeśli chodzi o czasy chrześcijańskie, to pierwsza wzmianka o muzyce sakralnej pochodzi z Ewangelii św. Mateusza, który napisał, że po Ostatniej Wieczerzy Jezus i apostołowie odśpiewali hymn. Wzmianki o wielbieniu Boga poprzez muzykę można znaleźć w listach św. Pawła do Efezjan i do Kolosan. Profesor ilustrował swe rozważania o roli muzyki sakralnej fragmentami utworów muzycznych pochodzących z okresu od IV wieku do XVII. “Kto modli sie śpiewając – modli się podwójnie” – przypomina profesor Dyżewski. Cytuje wypowiedzi św Augustyna, św. Tomasza z Akwinu i Orygenesa. Zwraca uwagę, że muzyka sakralna pełni podwójną funkcję. Przy jej pomocy Bóg przemawia do człowieka, objaśniając swe słowa, objawiając je lub zsyłając łaskę. Z drugiej strony ludzie zwracając się do Boga, wyrażająradość z faktu stworzenia, wyrazają zadziwienie otaczającymi ich cudami, dziękuja Bogu, zanoszą prośby do niego, a wreszcie żałuja za grzechy. Swoje rozważania profesor nazywa “teologią muzyki sakralnej”. Robi też liczne dygresje, wzmiankując “harmonię wszechświata” Pitagorasa, najnowsze ustalenia nauki, czy nawet śpiewy wielorybów, o których wspominał już Kochanowski. Podkreśla rolę piękna, mówiąc, iż pochodzi ono wprost od Boga. Przeciwstawia się natomiast lansowanej przez miesiecznik “Więź” inwazji popkultury w sferę sacrum.
Fundacja im. Andrzeja Markowskiego oraz Zamek Królewski-Muzeum w Warszawie zorganizowały na cykl wykładów profesora Marka Dyżewskiego, byłego rektora Akademii Muzycznej we Wrocławiu, prawdziwego człowieka renesansu. Podczas trzech wykładów o tytułach: Piękno i dobro w Beethovenowskiej wizji muzyki, Być komuś mistrzem w świecie sztuki, Śpiewaj artysto pieśń własną dotąd niesłyszaną prof. Dyżewski rozważał, czy piękno zbawi świat? Przypominamy niezwykle inspirujące, pełne erudycji i dowcipu spotkania ze światem muzyki i sztuki w pięknych salach Zamku Królewskiego w Warszawie. Playlista
Marek Dyżewski urodził się w Legnicy w 1946 r. Publicysta oraz animator życia muzycznego, absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej we Wrocławiu w zakresie gry na fortepianie w klasie prof. Barbary Hesse-Bukowskiej (1971). Studiował także historię sztuki na Uniwersytecie Wrocławskim, Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (1975) i Uniwersytecie Wiedeńskim (1980-1981). Był stypendystą Radia Wiedeńskiego (1981-1982), inicjatorem i dyrektorem artystycznym wrocławskiego festiwalu Dni Muzyki Starych Mistrzów (1967-1987), wznowił wrocławskie Dni Muzyki Organowej i Klawesynowej (1992) oraz powołał akademicki festiwal muzyczny Gaudeamus (1997). Był kierownikiem artystycznym festiwalu Legnica Cantat. Komentował na antenie radiowej i telewizyjnej międzynarodowe festiwale i konkursy muzyczne, m.in.: Międzynarodowy Festiwal Oratoryjno-Kantatowy „Wratislavia Cantans”, Międzynarodowy Konkurs Dyrygencki im. Grzegorza Fitelberga, Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego i Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Jest autorem poetyzowanych przekładów (z łaciny, francuskiego, niemieckiego, hiszpańskiego i włoskiego). Średniowieczny dramat liturgiczny „Ludus Danielis” w jego literackiej adaptacji (w oparciu o łaciński tekst z katedry z Beauvais) grany był przez Teatr Wielki w Warszawie – na scenie tego teatru i na wielu scenach europejskich. Prowadził wykłady we wszystkich polskich uczelniach muzycznych, na kilku uniwersytetach oraz na towarzyszących ważnym wydarzeniom muzycznym seminariach, konferencjach i warsztatach. Gościnnie wykładał też w Bonn, Norymberdze, Hamburgu, Berlinie, Gandawie, Brukseli, Sankt Petersburgu, Nicei, Paryżu, Wiedniu i Waszyngtonie. W latach 1990-1994 był rektorem wrocławskiej Akademii Muzycznej. Uczelnia ta zawdzięcza mu wybudowanie nowej, okazałej siedziby, wzmocnienie kadry profesorskiej, powołanie do życia nowych specjalności, wzbogacenie instrumentarium oraz rozwinięcie kontaktów międzynarodowych.