Cisza, odosobnienie, potrzeba medytacji, to coraz częstsze pragnienie człowieka. Być może wszechogarniający nas zgiełk i hałas, wyciska na nas potrzebę izolacji, uciekania się w ustronne miejsca, aby nabrać nowych sił do dalszego życia. Człowiek wierzący, żyjący na serio duchowością, potrzebuje momentów wyciszenia, zatrzymania się, aby spojrzeć w swoje wnętrze w Bożym świetle. Stąd, tak naturalna potrzeba korzystania z rekolekcji, dni skupienia, kierownictwa. Ale również poszukiwania form, środków, które sprzyjają rozwojowi ducha, pobudzają do nowych refleksji, aby wciąż podsycać w sobie płomień miłości.
Wielu, współcześnie żyjących ludzi odnajduje zażyłość z Bogiem, poprzez piękno dzieł sztuki, muzyki, literatury. Wydaje się, że w świecie chrześcijańskim pierwszeństwo oddaje się Ikonie, spośród innych dzieł sztuki. Dziś Ikony przeżywają swoisty renesans. Powstaje wiele szkół ikonopisarstwa, prowadzone są kursy pisania Ikon, aby łączyć duchowość ze sztuką. Ludzie poszukują więzi z Bogiem dlatego odkrywają w nich szczególny oddech religijności. Wschód wierniej niż Zachód przechował w Ikonie poczucie sacrum i świadomość niepojętej tajemnicy Boga. Powstanie każdej Ikony przygotowuje samego ikonopisarza do wielkiej tajemnicy, która rodzi się w ciszy, modlitwie, kontemplacji Słowa. Rodzi się zatem szczególna więź i zażyłość ikonopisarza z treścią pisanej Ikony. Powstanie Ikony to oddech Boga, a ona sama jest oknem, w którym Bóg pragnie komunikować się z człowiekiem. Jest bramą, która wprowadza twórcę oraz wszystkich innych patrzących na ikonę do duchowej, metafizycznej rzeczywistości.
Dla poszerzenia tematyki ikonograficznej, dodajmy, iż Ikona jest obrazem sakralnym malowanym na drewnie, przedstawiającym postacie świętych, sceny z ich życia oraz sceny biblijne. Według tradycji, autorem pierwszych ikon był święty Łukasz Ewangelista. Ikony są charakterystyczne dla chrześcijańskich Kościołów wschodnich – prawosławnego i greckokatolickiego. W specjalistycznym języku czynność tworzenia ikony określana jest jako pisanie „ikony”, bądź „ikonografia”. Można powiedzieć, że „ikonę pisze się malowaniem”. Jej najważniejszym zadaniem jest głoszenie Dobrej Nowiny i budzenie wiary. Ma być ilustracją historii Bożego Objawienia, oddziałującą na zmysły swoją estetyką i artyzmem. Jest swoistą teologią zapisaną w kolorach i wizualnym środkiem ewangelizacji. Słowo „ikona” pochodzi od greckiego „eikon”, oznaczającego obraz, wizerunek lub portret. Oznacza nie tylko sakralny obraz charakterystyczny dla wschodniochrześcijańskiego świata, ale posiada wielkie bogactwo duchowych konotacji.
Siostra Agnieszka Jaworska dzieli się swoim doświadczeniem pisania Ikon, która staje się jej pasją, przemienia serce i pozwala kształtować swoje wnętrze łącząc zamiłowanie do sztuki i kontemplacji Słowa:
„Pasja pisania Ikon zrodziła się we mnie bardzo spontanicznie, wiele lat temu – jeszcze w rodzinnym domu. To tam, w klimacie prostej, szczerej pobożności wśród najbliższych sięgają korzenie moich pasji. Mama miała zmysł artystyczny, który przejawiał się w jej rysunkach oraz w robótkach ręcznych na szydełku i na drutach. Tato w wolnych chwilach wygrywał piękne melodie na skrzypcach. Oddziaływanie wiejskiego folkloru kształtowało szczególną wrażliwość mojego ducha. Refleksyjnie przyglądałam się temu co tworzyli, by w głębi swojej artystycznej duszy zebrać to w pewną całość.
Moje artystyczne zamiłowania znajdują dziś w najnowszej pasji – pisaniu Ikon. Nigdy nie myślałam, że wykonam choćby jedną z nich, ale pewnego razu nadarzyła się okazja. Wzięłam udział w rekolekcjach, które w swoim programie zawierały naukę pisania Ikon. To było dla mnie nowe i inspirujące doświadczenie. Poznałam nie tylko ikonograficzną technikę malarską, ale przede wszystkim medytacyjny i modlitewny wymiar procesu tworzenia Ikony. Zachwyciłam się Ikoną.
Wcześniej widywałem ikony i podziwiałam je, ale od chwili, gdy dowiedziałam się jak one powstają i ile wymagają modlitewnej refleksji, zaczęłam patrzeć na nie inaczej. Urzekła mnie cisza, w jakiej się rodzą i ich duchowy związek z twórcą. Uwielbiam tę ciszę pełną Boskiej obecności, w której otwiera się przestrzeń dla opisywania kolorem treści Słowa Bożego. Pisanie Ikony jest kontemplacją Światła, które wyłania się z ciemności. Jest jak wydobywanie się z ciemności grzechu i podążanie ku Boskiemu Światłu prawdy i miłości.
Pisanie Ikon sprawia mi radość i przynosi pokój ducha. Uspokaja serce oraz uwrażliwia na piękno świata, który powierzył nam Dobry Bóg Ojciec. Może i Ciebie wzywa Bóg do odkrycia w sobie daru pisania ikon? Może i Ty rozwiniesz w sobie ten talent, świadcząc swoimi pięknymi obrazami o dobroci naszego Stwórcy?”.
Kolejnym krokiem, aby dzielić się swoim doświadczeniem ikonopisarstwa i zachęcić innych do odkrycia w sobie przestrzeni, w której działa Bóg, poprzez sztukę ikonopisarską, siostra Agnieszka przygotowała serię podcastów: „Ikona – Okno na Boga”. Przybliża w nich znaczenie i powstanie różnych, znanych nam Ikon. Serdecznie zapraszamy do wysłuchania całego cyklu.
s. Dawida Prusińska CST
