Od pierwszych dni swojego zamieszkania w Podkowie Leśnej, siostry ze Zgromadzenia Sióstr Świętej Teresy od Dzieciątka Jezus z troską i zaangażowaniem włączają się w życie lokalnej podkowiańskiej społeczności, odpowiadając na jej rozmaite potrzeby. Nie szczędzą sił, aby nieść pomoc potrzebującym w sprawach codziennego życia, a przede wszystkim troszcząc się o dobre wychowanie dzieci i młodzieży w duchu poszanowania godności drugiego człowieka, prawdy i wierności Bożym przykazaniom. Rozpoczęły swoją pracę od posługi w parafialnym kościele oraz uruchomienia „przechowalni” dla dzieci. Następnie podjęły się nauczania religii i organizowania rozmaitych form duszpasterstwa. To w Podkowie Leśnej narodziło się Terezjańskie Apostolstwo Ufności, będące kontynuacją popularnych, przedwojennych kółek św. Teresy. Włączyły się ponadto w prace katolickiej szkoły, która obrała sobie za patronkę ich patronkę – świętą karmelitankę z Lisieux. Miały i nadal mają duży wpływ na wychowanie kolejnych pokoleń Podkowian, wykonując ważną, fundamentalną pracę polegającą na kształtowaniu ich charakterów i etycznych życiowych postaw. Zgodnie ze swoim powołaniem służą Bogu, dostrzegając Jego oblicze w drugim człowieku. Zasiewają Bożą miłość w młodych podkowiańskich sercach, która w wielu z nich z czasem wzrasta i przynosi dobre owoce. 

Dom zakonny w Podkowie Leśnej przy ul. Ejsmonda 17 powstał w roku 1967 staraniem siostry Teresy Szafran (przełożonej generalnej w latach 1965-1971), w małym parterowym domu wybudowanym w stylu polskiego dworu. Od roku 1973 dom ten pełni funkcję Domu Generalnego, w którym odbywają się Kapituły Generalne, zebrania Zarządu i sióstr przełożonych oraz inne spotkania Zgromadzenia. Organizowane są tam także rekolekcje i dni skupienia dla młodzieży, prowadzone w duchowości małej drogi św. Teresy od Dzieciątka Jezus. W latach dziewięćdziesiątych dom został rozbudowany do obecnej postaci.

Foto. Dom sióstr Terezjanek przed rozbudową (ok. 1967) 

Od początku swojej obecności w Podkowie Leśnej siostry Terezjanki pomagają wszystkim potrzebującym, a w szczególności wspierają rodziny oraz osoby starsze i chore. Dostrzegając przed wielu laty zwykłe, codzienne problemy podkowiańskich rodzin, zdecydowały się na otworzenie żłobka dla dzieci do lat 3. (nazywanego popularnie „przechowalnią”), który cieszył się w swoim czasie ogromnym uznaniem. Wielu Podkowian do dziś wspomina ze wzruszeniem tę terezjańską placówkę opiekuńczą.

Foto. “Przechowalnia”, czyli żłobek sióstr Terezjanek (ok. 1967)

Siostra Sabina Gumkowska (przełożona generalna w latach 1996-2001) napisała o tamtych czasach tak:

„Pierwszym zajęciem, które podjęły siostry zamieszkując dom, była opieka nad ludźmi chorymi w ich domach. W miarę wrastania w miejscowe społeczeństwo, siostry zaczęły przychodzić z pomocą młodym małżeństwom. Otworzyły opiekuńczą placówkę dla małych dzieci od półtora do trzeciego roku życia. Tego typu ośrodek był jedyny w okolicy. Praca sióstr cieszyła się uznaniem rodziców i podkowiańskiej społeczności. Możliwości lokalowe były ograniczone dlatego można było przyjąć jedynie do piętnastu dzieci. Troskliwa opieka nad dziećmi nabierała rozgłosu i zgłoszeń było dużo więcej. Tego rodzaju działalność trwała do 1980 roku.

Zamknięcie ośrodka zwanego potocznie „przechowalnią” było spowodowane koniecznością gruntownych remontów. Budynek gospodarczy przeznaczono na potrzeby domu generalnego. Równocześnie w Podkowie Leśnej urządzono dom formacyjny dla junioratu. Młode siostry korzystały z międzyzakonnych wykładów w Warszawie, a także kończyły różnego typu kursy. W wolnym czasie pracowały z dziećmi. Po roku 1981, gdy nastał czas pewnej odwilży, zaistniała możliwość bardziej intensywnej pracy z dziećmi i młodzieżą oraz udzielania się przy parafii św. Krzysztofa.

Początkowo jedna siostra została przeznaczona do pracy w zakrystii. W domu w czasie ferii i wakacji urządzano rekolekcje „wyboru drogi życiowej”. Przez kilka lat jedna z sióstr wspomagała w katechezie ks. proboszcza w Pruszkowie Wschodnim-Tworkach. Ponadto siostry służyły starszym i chorym osobom, którym nosiły obiady. Przez wiele lat dom był ośrodkiem charytatywnego wsparcia dla osób potrzebujących i dla obcokrajowców.

Siostry zaangażowane w pracę wewnątrz Zgromadzenia kontynuowały studia na różnych uczelniach w Warszawie. Podjęły pracę katechetyczną w szkole samorządowej i katolickiej. Dom generalny jest stałym oparciem dla sióstr pracujących we Włoszech, na Ukrainie i w Polsce. Nade wszystko jest spójnią siostrzanych relacji poprzez modlitwę, uczynność i gościnność dla wszystkich sióstr oraz osób związanych ze Zgromadzeniem”^[1]

Pani Hanna Jarco natomiast tak wspomina czas pracy sióstr Terezjanek z dziećmi:

„Dla dzieci był to dom wesoły i spokojny, gdzie nie tylko rosło ciało, ale i duch. Byliśmy zadowoleni i szczęśliwi. Jako rodzice dostawaliśmy wiele cennych rad i uwag o naszych pociechach. Kiedy urodziło się nasze czwarte dziecko, córka Maria, została przyjęta przez siostry już w wieku dwóch lat. Marcin poszedł do szkoły i był do tego bardzo dobrze przygotowany, gdyż w przedszkolu uczono wiele wierszyków, organizowane były jasełka, w których wszystkie dzieci uczestniczyły. Rytm tego przedszkola był zgodny z rytmem liturgicznym. Często wspominam lata, kiedy moje dzieci były pod opieką Sióstr Terezjanek. Bardzo ciepło i z rozrzewnieniem wspominają je również moje dorosłe już dzieci. Trudno było nam pogodzić się z zamknięciem przedszkola, a jeszcze trudniej znaleźć taką odpowiedzialną opiekę dla moich następnych dzieci. Za tę pomoc, jak i inne wsparcie sióstr dla mojej rodziny, serdeczne Bóg zapłać”^[2].

Głównym zadaniem Zgromadzenia jest upowszechnianie wiary katolickiej i kształtowanie etycznych postaw przez katechizowanie oraz przygotowywanie dzieci i młodzieży do przyjęcia sakramentów świętych. Od wielu lat siostry Terezjanki pracują w parafii św. Krzysztofa w zakrystii, prowadzą duszpasterstwa, dziecięce schole, a także katechezę w katolickiej Szkole Podstawowej Nr 2 im. Św. Teresy od Dzieciątka Jezus i w samorządowej Szkole Podstawowej im. Bohaterów Warszawy.

Nauczanie lekcji religii w szkole jest misją, którą każda katechetka podejmuje w duchu odpowiedzialności za swoje powołanie. W dzisiejszych zrelatywizowanych moralnie czasach to ewangelizacyjne posłannictwo nabiera szczególnego znaczenia, ponieważ kształtowanie etycznych postaw w rodzinach i szkołach jest fundamentem i warunkiem koniecznym do budowania zdrowego społeczeństwa i państwa.  Dlatego swoją katechetyczną posługę siostry Terezjanki traktują jako wyjątkowo ważny element swojej apostolskiej pracy. Oprócz katechizacji, we współpracy z osobami świeckimi angażują się w prowadzenie zajęć muzycznych dla dzieci i młodzieży, kółek misyjnych, duszpasterstwa modlitw za kapłanów, Terezjańskie Apostolstwo Ufności, a także przygotowują młodych i starszych do odpowiedzialnego przyjmowania świętych sakramentów.

Szybko zmieniająca się rzeczywistość stawia przed siostrami nowe wyzwania związane z koniecznością poszukiwania nowych sposobów realizowania swojego posłannictwa. Przewodniczką w tych poszukiwaniach jest święta Teresa od Dzieciątka Jezus, a ich kierunek wyznaczyły słowa założyciela Zgromadzenia – Sługi Bożego biskupa Adolfa Piotra Szelążka:

„Gdy więc stygnie w duszach ludzkich miłość Boża, dla której rozpalania przyszedł Chrystus Pan na ziemię, wznowienie jej osiągane jest nowymi sposobami…”.

Efektem tych poszukiwań jest między innymi ich działalność ewangelizacyjna w przestrzeni wirtualnej, do której w coraz większym stopniu przenosi się życie i międzyludzkie relacje.

Swoje posłannictwo siostry Terezjanki realizują nieprzerwanie od ponad osiemdziesięciu lat w wielu placówkach oświatowo-wychowawczo-opiekuńczych w Podkowie Leśnej i poza nią. Zgromadzenie Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus jest zgromadzeniem otwartym, które aktywnie uczestniczy w życiu swojej lokalnej społeczności i dlatego podkowiańskie Terezjanki są ważną częścią tej wspólnoty. Pracują bezpośrednio na rzecz swoich sąsiadów, dzieląc się z nimi optymistycznym i radosnym nastawieniem do życia oraz ufnością i miłością.

Grzegorz Dąbrowski (dyrektor katolickiej Szkoły Podstawowej nr 2 im. Św. Teresy od Dzieciątka Jezus w latach 1989-2019) dał wyraz swojemu uznaniu dla współpracy z siostrami Terezjankami między innymi w tych słowach:

„Siostry Terezjanki właściwie pamiętam od zawsze. Będąc uczniem szkoły podstawowej, a potem liceum, spotykałem je w kościele (…) Ale kiedy wspominam historię moich osobistych relacji ze Zgromadzeniem, widzę wszystkie sprawy przez pryzmat Patronki św. Teresy od Dzieciątka Jezus. To dzięki Siostrom Terezjankom poznałem bliżej tę Świętą. Był to proces, który rozpoczął się w połowie lat dziewięćdziesiątych. W wakacje 1997 roku pojawiła się pierwsza myśl, by Patronką naszej Szkoły Podstawowej została św. Teresa. Potem, w październiku papież ogłosił Ją Doktorem Kościoła.

Uświadomiłem sobie wtedy, że ta wielka Święta mieszka w Podkowie Leśnej, bo przecież w Domu Generalnym Sióstr Terezjanek są jej relikwie. Wtedy też przypomniałem sobie drobny fakt, że w mieszkaniu moich rodziców wisiał obrazek świętej postaci z różami i często zastanawiałem się, kogo przedstawia. Po latach okazało się, że to właśnie św. Teresa czuwała od zawsze nad moim domem. Choć trochę zniszczony, obrazek wisi do dziś.

Byłem bardzo szczęśliwy, kiedy w sierpniu 2005 roku relikwie świętej przybyły do Podkowy Leśnej. Witając Je na boisku szkolnym, powiedziałem: Oddaliśmy naszą szkołę pod opiekę św. Teresy.

Odkryliśmy wtedy, że Patron to nie tylko przykład dobrego życia do naśladowania, ale również opiekun i orędownik. Wszystko, co nastąpiło potem, cały ciąg zdarzeń, który miał miejsce w ostatnich latach, przekonuje nas o bezpośredniej pomocy naszej Patronki. Problemy, które wydawały się nierozwiązywalne, nagle stały się proste. Z miesiąca na miesiąc widzieliśmy, jak ktoś niewidzialny podsuwa nam pomysły i pomaga w ich realizacji.

W mojej przyjaźni ze św. Teresą towarzyszą mi Siostry Terezjanki. Byliśmy razem w Lisieux na beatyfikacji rodziców św. Teresy. Siostry modlą się za wszystkie sprawy, o które proszę, szkolne i nie tylko, słuchają, kiedy opowiadam, jak św. Teresa szkołę w Podkowie Leśnej buduje.

Kilka sióstr pracowało lub pracuje w naszej szkole. Lubię Siostry Terezjanki, lubię z nimi rozmawiać, żartować, pić kawę, a czasem nawet mam śmiałość wpraszać się na modlitwę do kaplicy. Spotykając się z siostrami, zauważam, że chociaż każda jest inna, to ma w sobie jakąś cząstkę św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Życzliwość, piękny śpiew, ducha modlitwy, wielką cierpliwość do dzieci, pracowitość, dokładność, otwartość … Wiele osób miało duży wpływ na moje życie. Przez ostatnie 15 lat była to św. Teresa od Dzieciątka Jezus, którą bliżej poznałem dzięki Siostrom Terezjankom. Dziękuję, dziękuję, dziękuję…”^[3].

Kościół formalnie potwierdził ważną misję sióstr Terezjanek zatwierdzając Konstytucje Zgromadzenia najpierw na prawie diecezjalnym, a następnie na prawie papieskim, określając zakres ich apostolskich zadań w następujący sposób:

• kształcenie i wychowanie dzieci i młodzieży obojga płci oraz katechezę dorosłych;
• współpraca z kapłanami w dziedzinie duszpasterstwa parafialnego oraz wspieranie kapłanów modlitwą indywidualną i wspólnotową;
• zaangażowanie w życie parafii, z uwzględnieniem rozszerzania kultu św. Teresy od Dzieciątka Jezus oraz zapoznania wiernych z postacią Ojca Założyciela;
• rozwój Terezjańskiego Apostolstwa Ufności mającego swe korzenie w prowadzonych w początkach Zgromadzenia Kółkach św. Teresy a obejmującego szczególnie dzieci i młodzież lecz także otwartego na apostolstwo wśród dorosłych;
• wspieranie misji w formach dostępnych siostrom zwłaszcza przez budzenie wrażliwości dzieci i młodzieży na pracę misyjną Kościoła;
• otwieranie się na potrzeby ludzi ubogich materialnie i duchowo, wyrażone w konkretnych dziełach miłosierdzia.

Wszystkie wymienione formy są obecne w posłudze sióstr Terezjanek. Realizując swoje posłannictwo starają się odczytywać znaki czasów i twórczo adaptować swoją działalność do zmieniającej się rzeczywistości. Ich cel jest jednak zawsze ten sam – budowanie cywilizacji miłości w swoim najbliższym otoczeniu. Choć czasy się zmieniają, to ludzkie serca pozostają niezmienne i dlatego ich posłannictwo nigdy nie straci aktualności. Ich nastawienie do życia jest stałe, a środowisko Zgromadzenia jest miejscem, w którym normalność oznacza zawsze to samo.

oprac. s. Dawida Prusińska 

_________________________________

[1] S. B. Karwowska, s. B. Ptasińska, Na drogach Najwyższej Miłości. 75-lecie Zgromadzenia Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Wspomnienia, listy i artykuły, Podkowa Leśna 2011, s. 69.

[2] S. B. Karwowska, s. B. Ptasińska, Na drogach Najwyższej Miłości. 75-lecie Zgromadzenia Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Wspomnienia, listy i artykuły, Podkowa Leśna 2011, s. 71.

[3] S. B. Karwowska, s. B. Ptasińska, Na drogach Najwyższej Miłości. 75-lecie Zgromadzenia Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Wspomnienia, listy i artykuły, Podkowa Leśna 2011, s. 73.

---